Wet kwaliteitsborging voor bouwen (Wkb)

De Omgevingswet geldt sinds 1 januari 2024.

Wkb

Tegelijk met de Omgevingswet wordt ook de Wet kwaliteitsborging voor bouwen (Wkb) ingevoerd. Het doel van de Wkb is om de bouwkwaliteit te verhogen. De Wkb geldt niet meteen voor alle bouwwerken. Als je na 1 januari 2024 je voornemen tot bouwen indient bij de gemeente, moet je rekening houden met de Wkb. De gemeente toetst nu bij bouwwerken met een laag risico (Gevolgklasse I) niet meer vooraf of het bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. Dit doet de kwaliteitsborger. Deze huur je zelf in.

Wkb

De kwaliteitsborger toets de bouwkwaliteit voor tijdens en na de bouw. 

  • Voor de bouw: de kwaliteitsborger controleert of het bouwplan voldoet aan de technische voorschriften.
  • Tijdens de bouw: de kwaliteitsborger controleert de bouw
  • Na de bouw: als de bouw aan de regels voldoet, stelt de kwaliteitsborger een verklaring op die je aan de gemeente toestuurt.

De voorschriften gaan over bijvoorbeeld brandveiligheid, fundering of energiezuinigheid. De voorschriften staan bijvoorbeeld in het ‘Besluit bouwwerken leefomgeving en ‘het omgevingsplan’.

De Wkb geldt sinds 1 januari 2024 voor bouwen en verbouwen in gevolgklasse 1. De gevolgklasse zegt iets over de mogelijke gevolgen voor gebruikers van het gebouw als er iets gebeurt. Bijvoorbeeld bij een brand of bij instorten van een deel van het gebouw. Gevolgklasse 1 zijn bouwwerken met een laag risico en dus beperkte persoonlijke gevolgen. Dit zijn bijvoorbeeld op de grond gebouwde woningen (zoals rijtjeswoningen en vrijstaande woningen) en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Ook woonboten, recreatiewoningen en bouwwerken van maximaal 2 bouwlagen met een industriefunctie vallen daaronder. Er zijn ook uitzonderingen, waaronder monumenten.

Als je gaat bouwen of verbouwen, check je sinds 1 januari 2024 via het Omgevingsloket welke regels er gelden en of je vergunningen nodig hebt. Ook moet je bij de gemeente melden dat je start met bouwen. Daarbij geef je ook aan wie je kwaliteitsborger is. Er is een website beschikbaar waar een kwaliteitsborger te vinden is: Register | Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (tlokb.nl).

Een volledige beschrijving vind je hieronder bij: Stappenplan Wkb melding gevolgklasse I.

De kosten van de inhuur van een kwaliteitsborger verschillen per bouwwerk. Uit de praktijk zal moeten blijken wat de kosten zijn.

Stap 1: huur een kwaliteitsborger in

Je huurt zelf een kwaliteitsborger in. Op de website Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw vind je een lijst met kwaliteitsborgers. 

Stap 2: dien een bouwmelding in

Je mag pas beginnen met bouwen, als je een complete melding hebt ingediend. Minimaal 4 weken voor de bouw begint, dien je de bouwmelding in via het Omgevingsloket:

  • Ga naar ‘Aanvragen’.
  • Kies bij ‘Werkzaamheden’ voor ‘Bouwactiviteit’.
  • Kies voor ‘Bouwactiviteit (technisch) Melding’.

Hier geef je ook aan wie je kwaliteitsborger is. Lever ook de overige informatie aan die gevraagd wordt. Ontbreekt er informatie? Dan moet je een nieuwe melding indienen. Vier weken na het indienen van de melding, mag je met de bouw beginnen. 

Stap 3: start met de bouw

Twee dagen voor de bouw begint, geef je dit door via het Omgevingsloket. Dit heet: informatieplicht. 

Stap 4: controle door kwaliteitsborger

De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. Je ontvangt een verklaring van de kwaliteitsborger als het bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet.

Let op: De gemeente kan ook controleren of er aan de bouwvoorschriften wordt voldaan. Zij kan ook handhaven als dat niet zo is. De kwaliteitsborger kan dit niet. 

Stap 5: meld het einde van de bouw

Eén dag na het stoppen van de bouw, geef je dit door via het Omgevingsloket. Dit is verplicht. 

Stap 6: doe een gereedmelding

Je mag het bouwwerk pas gebruiken, als je een complete gereedmelding hebt ingediend. Dat doe je minimaal 2 weken voor je het bouwwerk wilt gaan gebruiken. Dat gaat via het omgevingsloket. Hierbij heb je de verklaring van de kwaliteitsborger (stap 4) nodig.

De gemeente geeft aan of je gereedmelding is geaccepteerd of afgewezen.